ಇನಿ ಕಾವೇರ ಸಂಕ್ರಾತಿ.ಈ ದಿನ ಯೆಲ್ಯ ಉಪ್ಪುನಗ ಪುದ್ದರ್ ಉಂಡುನ ನೆಂಪು.ಅಂಡ ಇತ್ತೆ ಒಲುಂಡು?
ಯೆಪ ಯೆಲ್ಯ ಪೊದು ಮಲ್ಲೆ ಅದ್ ಬೇಲೆ ನಾಡೊಂದು ಪಿದಾಯಿ ಬತ್ತುಂಡ,ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಕೆಲಸದ ಒತ್ತಡಡ್ ಹೋಟೆಲುದ ತೆನಸ್ ಸರ್ವಸ್ವ ಅಂಡ್.
ತುಲುವೆರೆ ಅಚರಣೆಲು ಪೆಂಟೆಡ್ ಕುಲ್ಲುನಾಯಗ್ ಮರತೊಂದು ಬತ್ತುಂಡು.ಅಂಚನೆ ಊರುಡು ಕಂಡ ಬೆನ್ನಿ ದಾಂತೆ ಅಳಿಯೊಂದು ಪೊಂಡು.
ಅಂಡ ಪಿರಾಕುಡ್ ಅಹ ಕೂಡು ಕುಟುಂಬಲು ಒಟ್ಟು ಸೇರುದು ಮಲ್ತಿನ ಪುದ್ವರ್ ಯೆತ್ ಗೌಜಿ ಪಂಡುದು.
ಯೆಲ್ಯೆಡೆ ಪನ್ಪೆ.
ಮರಿಯಾಳದ ಕಷ್ಟ ಕಾಲಡ್ ಸುರು ಅಯಿನ ಬೆನ್ನಿಡ್
ನಿರ್ನಾಲಡ್ ಬತ್ತಿ ಪುದ್ದರುದ ಭಾರಿ ಗಮ್ಮತು.
ತುಲುವೆರೆ ಪಾಲುಗ್ ನಿರ್ನಾಲದ ತಿಂಗೊಳ್ ಯೆಡ್ಡೆ ಯೆಡ್ಡೆ ಕಾರ್ಯಗ್ ಮಣೆ ಪಾಡೊಂದು ಪೊಪುಂಡು.ಸೊಣ ಕರಿದ್ ನಿರ್ನಾಲ ಬನ್ನಗ ಕಂಡದ ಕೈಯಿ ಪೊಟ್ಟೆದವು ಅದ್ ಪಾಯ ಪೊದು ಇಪ್ಪುಂಡು.ಇಡೀ ತುಲುವ ಭೂಮಿ ಬಂಗಾರುದ ರಂಗುಡ್ ತೋಜುನ ಪೊರ್ತು ಅವು.
ಇಂಚಿನ ನಿರ್ನಾಲಡ್ ಒಂಜಿ ದಿನ ಪೊಸ ಅರಿತ್ತ ಉನ್ಪು ಉನ್ಪುನ ಕ್ರಮ ತುಲುವೆರೆ ಅನಾದಿರ್ದ್ ಬತ್ತಿ ಕ್ರಮ.ಅವ್ವೆ "ಪುದ್ದಾರ್ ಉನ್ಪುನ" ಕ್ರಮ ಪನ್ಪೆರು.
ಪುದ್ದರ್ ನಿರ್ನಾಲಡ್ ವಾ ದಿನಲಾ ಮಲ್ಪೊಲಿ.ಅಂಡ ಕಾವೆರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಕರಿದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಲ್ಪರ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪೆರ್.
ಹಿರಿಯಾಕ್ಲ್ ಪುದ್ದರ್ ಯೆಂಚ ಮಲ್ತೆರ್.
ನಿರ್ನಾಲಡ್ ಒಂಜಿ ದಿನ ತೂಯೆರ್.
ಅಟ್ಟೊಡಿತ್ತಿ ಪರ್ದತ್ತಿ ದೆತ್ತೆರ್,ಕರಿ ಪತ್ತುದಿತ್ತಿನ ಅಯಿನ್ ಸೊಕು ದೆಕ್ಯೆರ್.ಪುಲ್ಯ ಕಾಂಡೆ ದೈವ ದೇವೆರೆಗ್ ಪುಡ್ಯನ್ಯೆರ್.ಚೇವುದ ದಂಡ್,ಪದ್ಪೆದ ದಂಡ್,ತೆಕ್ಕರೆ,ತೌತೆ,ಚೆವುದ ಬೂರು ಬಲ್ಲುನ್ ಜೊಕ್ಲೆನ ಕೈಟ್ ಕೊರ್ದು,
ತಾರಯಿ ಚೆಪ್ಪು ದೆತ್ತುದು ನರ್ತುದ್,ಪೆರೆದ್ ಅಯಿನ್ ಪೆರ್ ಮಲ್ತೆರ್.ಪೆತ್ತದ ಪೆರ್ ಇತ್ತುಂಡಲಾ ಅಪುಂಡು.ಪೆಲತ್ತ ಇರೆನು ಮುದುತೆರ್,ಅಯಿನ್ ಐನ್ ಚಿಲ್ಲಿ(ಔಡಿ) ಕುತ್ಯೆರ್.ಐನ್ ಬಚ್ಚಿರೆ,ಒಂಜಿ ಬಜ್ಜಯಿ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತೆರ್,
ಅಯಿನ್ ಪತೊಂದು, ಕಂಡೊದಡೆ ಬತ್ತೆರ್.
ಕಂಡ ಜತ್ತುದು ಕೈ ಮುಗಿದ್, ಮೂಜಿ ಪೊಲಿ ಲೆತ್ತೆರ್.ಬುಲೆಯಿನ ಕೈಯಿತ್ತ ಕೊರಲನು ಮೂಜಿ ಪುಂಡಿ ಕೊಯ್ಯೆರ್,ಮೂಡಾಯಿ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಮಲ್ತುದ್ ಅಂಚಿ ಇಂಚಿ ದಿಯೆರ್,ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅಯಿತ ಕೊರಲುದ ಕೊಡಿತ್ತಲ್ಪ ಬಚ್ಚಿರೆ ಬಜ್ಜಯಿ ದೀಯೆರ್,ಐನ್ ಚಿಲ್ಲಿ ದೀದ್,ಅಯಿಕ್ ಪೆರ್, ಮೈತೆರ್.ಭೂಮಿಯಪ್ಪೆಗುಲಾ ಬುಲೆಕ್ಕುಲಾ ಒಟ್ಟುಗ್ ಅಡ್ಡ ಬುರ್ಯೆರ್.ಒಂಜಿ ಸೂಡಿ ಕೈಯಿನ್ ಕೊಯಿದ್ ಪಕ್ಕಿ,ಪುದಕ್ಕಾದ್, ನಾಗಬನತ್ತ ಮರಕ್ಕ್ ಕಟ್ಯೆರ್.ಬೊಕ್ಕ ಒಂತೆ ಬುಳೆಯಿನ ಕೈಯಿ ಕೊಯಿದ್ ಸೂಡಿ ಮಲ್ತುದ್,
ಪೊಲಿ ಪಂಡೊಂದು ತೆಕ್ಕಾರೆ,ತೌತೆ ನಟ್ಟಿದೊಟ್ಟು,(ಕೊರಲು ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲಗ್ ಕೊನಯರ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಮ,ಅಯಿತೊಟ್ಟು ನಟ್ಟಿಬುಲೆಲಾ ಕೊನವೊಡು ಪಂಡುದು)
ಕೈಯಿ ಸೂಡಿನ್ ಇಲ್ಲದ ಕೊಟ್ಯಗ್(ಸರಿಯಾದ್ ಮರಿಯಾಲ ಮುಗಿದಿಪ್ಪುಜಿ,ಅಂಚ ಜಾಲುಡ್ ಪಾಡುನ ಕಮ್ಮಿ) ಕೊನತುದ್ ಮೂಡಾಯಿ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಉಂತುದು,ತಿರ್ತ್ ದಿಡ್ಯೆರ್.ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಪಡಿ ಕಟ್ಯೆರ್,ಇಜಿಂಡ ಮಕ್ಕಲಿಗೆ ದೀದ್, ಕೈಮುಗ್ಯೆರ್,
ಪೊಲಿಕ್ಕ್ ದೀಯೆರ್, ಪೊಲಿ ಪಂಡುದು,ಕೆಯಿ ಅಕ್ಯೆರ್.
ಬಾರ್ ರಾಶಿ ಮಲ್ತುದು ಪೂಜ್ಯೆರ್.
ದಿನವುಳ್ಳ ಕಾಂಡೆ ಲಕ್ಕುದು ಇಲ್ಲ ದಿಕ್ಕೆಲುನು ಶುದ್ದ ಮಲ್ತೆರ್,ಸೇಡಿದ ರಂಗ್ ಬುಡ್ಪಯೆರ್, ದಿಕ್ಕೆಲ ಉಲಾಯಿಗ್ ಗಂಧ,ಎಣ್ಣೆ ಮೈತೆರ್.ಧೂಪ ಪತ್ಯೆರ್.ಸುದ್ದ ಮಲ್ತೆರ್.
ಮಣ್ಣುದ ಪೊಸ ಕರಕ್ಕ್ ಮೂಜಿ ಬೊಟ್ಟ ಗಂಧ ಪೂಜ್ಯೆರ್.ದಿಕ್ಕೆಲುಗು ದೀದ್,ಭಾರ್ ಬೆಯಿಪಯೆರ್.
ಬೆಯಿಪಯಿ ಬಾರುನ್ ನುಂಗಯೆರ್.
ಒಂಜಿ ಬೊಲ್ಪುಗ್ ಲಕ್ಕುದ್,ಮೂಡ್ಯೆಗ್ ಒರಗಾಯಿ ಉಜ್ಜೆರ್ ದೆತ್ತುದ್ ದೆಕ್ಕುದ್, ಶುದ್ದ ಮಲ್ತೆರ್,ಮೂಜಿ ಬೊಟ್ಟು ಗಂಧ ಪೂಜೆರ್.ಗುಂಡಿ ಕಲ್ಲುಗ್ ದೂಪ ಪತ್ತುದ್ ಪೊಡ್ಯನ್ಯೆರ್.
ತರೆಕ್ಕ್ ಎಣ್ಣೆ ಪಾಡ್ಯೆರ್,ಬಚ್ಚಿರೆ ಪೂಲ್ ಬಾಯಿಗ್ ಪಾಡೊಂದು,ಬಾರ್ ಎಡ್ತುದ್ ಅರಿ ಮಲ್ತೆರ್.ಅರಿ ಪೂಜಿದ್ ತಡ್ಪೆಗ್ ಪಾಡ್ಯೆರ್.ಅರಿ ಪೊಡೆತುದ್ ದೈವ ದೇವೆರೆ ಎದುರು ದೀಪ ಪೊತ್ತದ್ ದೀದ್ ಕೈ ಮುಗಿಯೆರ್.
ಅನಿ ಪುದ್ವರ್ ಉನ್ಪುನ ಗಮ್ಮತ್.ನೆರೆಕರೆತ್ತ ಸಂಬಂಧಿಲೆನ್, ಕುಟುಂಬದಕ್ಲೆನ್, ಪೊದ್ವೆರೆನ್, ಪುದ್ವರುದ ಗಮ್ಮತ್ ಉನ್ಯರ ಲೆತ್ತುದೆರ್.
ಇಲ್ಲದ ನಾಲ್-ಐನ್ ಜನ
ಅಟ್ಟೊಡಿತ್ತಿನ ಮರತ್ತ ಸಟ್ಟುಗ,ಪೊಸ ಮಣ್ಣುದ ಕರ,ಕುಡುಪು,ಅರ್ಬುಂಚಿ ದೊಟ್ಟುಗ್ ಐನ್ ಬಚ್ಚಿರೆ,ಒಂಜಿ ಬಜ್ಜಯಿದೊಟ್ಟುಗು ಬಚ್ಚಿರೆ ಪೂಲ್ ಪತೊಂದು ಪಿದಾಡುನಗ ಇಲ್ಲದ ಹಿರಿಯೆರೆಡ ಲೆತ್ತುದ್ " ಯೆಂಕ್ಲ್ ಪುದ್ದರುಗ್ ನೀರು ಕೊನದ್ ಬರ್ಪ" ಪಂಡುದು ಗುವ್ವೆಲುದಡೆ ಬತ್ತೆರ್.ಬಚ್ವಿರೆ ಪೂಲ್ ತಿಂದೆರ್, ಕೈಕಾರ್ ಮೊನೆ ದೆಕ್ಯೆರ್,ಗುವ್ವೆಲುದ ತಡ್ಯಡ್ ಬಚ್ಚಿರೆ ಬಜ್ಜಯಿ ದೀದ್,ಪುಡ್ಯಡೊನ್ಯೆರ್. ಬಚ್ಚಿರೆ ಬಚ್ಚಯಿನ್ ನೀರುಗ್ ಪಾಡುದ್, ಕರಕ್ಕ್ ಗುವ್ವೆಲುರ್ದ್ ನೀರು ದಿಂಜಯೆರ್. ಇಲ್ಲಗ್ ಕೊನತೆರ್. ದಿಕ್ಕೆಲುದ ಎದುರು ಮೂಡಾಯಿ ಪಡ್ಡಾಯಿಗ್ ಸರಿಯಾದ್ ದೀದ್ ಮಾತೆರ್ಲಾ ಪುಡ್ಯಡೊಂಡೆರು.
ದಿಕ್ಕೆಲುನು ದೂಪ ಪತ್ತುದ್ ಸುದ್ದ ಮಲ್ತುದ್,ಸೇಡಿಡ್ ಚಿತ್ರ ಬುಡ್ಪದ್,ಗಂಧ,ಎಣ್ಣೆ ಮೈತೆರ್.ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ದಿಕ್ಕೆಲುಗ್ ಕರ ಯೆರಯೆರ್.ಅಯಿಟ್ ಪೊಸ ಅರಿನ್ ಸೇರಾದ್
ತಾರಯಿ ಮೆತ್ತೆ ಪಾಡುದ್ ಪೆರ್ಗಂಜಿ ಮಲ್ತೆರ್. ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಾತ ಬಗೆತ್ತ ಕಜಿಪ್, ನುಪ್ಪು ತಯಾರ್ ಮಲ್ತೆರು.ಪೂರ ತಯಾರ್ ಅಯಿ ಬೊಕ್ಕ
ಭೂಮಿಗ್ ಸಂದಿನ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆಗ್(ಪುದ್ವಾರ್ ಉನ್ಪುನ ಬಯ್ಯಗಂಡ ಬಯ್ಯ,ಇಜಿಂಡ ಮಧ್ಯಾಹ್ನಲಾ ಅಪುಂಡು) ಏಳ್ ಇರೆ ಪಾಡುದ್, ಅಂಚನೆ ದಿಕ್ಕೆಲುದ ಬಾಕಿಲುಡ್ ಒಂಜಿ ಇರೆ ಪಾಡುದ್ ಲತ್ತಂಡೆ ಪಲ್ಯ,ತೆಕ್ಕರೆದ ಚಲ್ಲಿ,ತಾರಾಯಿದ ಪೇರ್ ಗಂಜಿ,ನುಪ್ಪ್,ಪದ್ಪೆ ಚೇವು ದಂಡುದ ಕುದ್ಯೆಲ್ ಸೆರ್ದ್ ನನಲಾತ್ ನಮೂನೆದ ತೆನಸ್ ಬಳಸ್ಯೆರ್.ಅಂಚನೆ ಪೆರ್ ನೈಯಿ ಮೈತೆರ್.ಅಂಚನೆ ದಿಕ್ಕೆದ ಬಾಕಿಲುದ ಇರೆಕ್ಕುಲಾ ಬಳಸ್ಯೆರ್. ಸುರುಕ್ಕ್ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆಗ್ ಕೈಮುಗಿಯೆರ್. ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ
ಅಪ್ಪೆ ಅಮ್ಮೆ ಕಡೀರ ಮಗೆ ದಿಕ್ಕೆಲುದಡೆಗ್ ಬತ್ತುದ್ ಸರ್ವೆರೊಟ್ಟುಗು ಕೈಮುಗಿದ್ , "ಅಗ್ನಿಗ್ ಜಾರುವ,ಅಗ್ನಿಗ್ ಜಾರವ,ಅಗ್ನಿಗ್ ಜಾರವ" ಪಂಡುದು ಮೂಜಿ ಸರ್ತಿ ಪಂಡುದು ಒರಿ ಅಡಿರ್ದ್ ಸಟ್ಟುಗ ಪತ್ತುದು, ಮೂವೆರ್ ಸೇರ್ದ್ ದಿಕ್ಕೆಲುಗ್ ಇರೆತ್ತ ವನಸುನ್ ದೀಪುನ, ಅಗ್ನಿಗ್ ಜಾರವುನ ಕ್ರಮ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅವು ದಿಕ್ಕೆಲುದ ಉಲಾಯಿ ಭಸ್ಮ ಅದ್ ಪೊಪುಂಡು. ಹಿರಿಯಾಕ್ಲ್ ಕಿರಿಯಾಕ್ಲ್ ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಪುದ್ವರ್ ಉನ್ಯರ ಕುಲ್ಲುವೆರ್.ಪೂರ ತೆನಸ್ ಬಳಸಿ ಬೊಕ್ಕ ಪುದ್ವರುದ ವನಸುಗ್ ಪುಡ್ಯ ಪಾಡುವೆರ್, ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆಡ ಜೊಕ್ಲ್, ಪೊಂಜೊನಕ್ಲ್ "ಪುದ್ವರ್ ಉನ್ಪ ಅಜ್ಜೆರೆ,ಪುದ್ವರ್ ಉನ್ಪ ಸಮ್ಮಲೆ,ಪುದ್ವರ್ ಉನ್ಪ ಅಪ್ಪೆ,ಪುದ್ವರ್ ಉನ್ಪ ಮಾಮಿ" ಪನ್ನಗ "ಅವು ಜೊಕ್ಲೆ ಉನ್ಲೆ" ಪಂಡುದು ಹಿರಿಯಾಕ್ಲ್ ಅನುವು ಕೊರ್ಪೆರ್. ಮಾತೆರ್ಲಾ ಪುದ್ವರ್ ಉನ್ಪೆರ್.
ಪೊತ್ತುದ್ ಪೊಯಿನ ದಿಕ್ಕೆಲುದ ಬೊನ್ಯನ್ ಕರಟ್ಟ್ ದಿಂಜದ್ ದೀಪೆರ್.ದಾಯೆ ಪಂಡ ಯೆನೆಲು ಬೊಕ್ಕ ಸುಗ್ಗಿದ ಬಾರುದ ರಾಶಿಗ್ ಪೊಲಿ ಪತ್ತಯರ ಬೊಡು ಅಂಚ.
ಇಡೆಗ್ ಪುದ್ವರ್ ಉನ್ಪುನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮುಗಿಯುಂಡು.
ನೆಟ್ಟುಲಾ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಕಡೆಟ್ಟ್ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಬದಲಾವಣೆ ಉಂಡು.ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ಟ್ ಕೆಯಿ ಸರಿಯಾದ್ ಬುಲೆದ್ ಇಪ್ಪುಜಿ.ಅದಗ ಲೆಕ್ಕೊದ ಕೊರಲ್ ಕೊನತುದ್,ಅಯಿನ್ ಪರ ಅರಿಕ್ಕ್ ಬೆರಕೆ ಮಲ್ತುದುಲಾ ಪುದ್ವಾರ್ ಉನ್ಪೆರ್.ಕೆಲವೆರ್ ಮೂಜಿ ಬೆನ್ನಿದ ಕೈಯ್ ಬಾರ್ ಕೊನತುದ್ ಪುದ್ವಾರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಉಂದು ಬರೆಯಿನ ಎನ್ನ ಊರುದ ಕ್ರಮ.ಕೆಲವು ಇಲ್ಲಡ್ ಅನಿಯೆ ಇಲ್ಲು ದಿಂಜವುನ,ಕೊರಲ್ ಕಟ್ಟುನ ಕ್ರಮಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
ಅಂಚನೆ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವೆತ್ವಾಸಿಲಾ ಇಪ್ಪು.
ಚಂದು
