ಅಂದು ಅಟಿ ಕರಿಂಡು ಸೋಣ ಬತ್ತುಂಡು.ಗೊಬ್ಬರದ ಸೂಂಟನುದ ಇಡೆರ್ದ್ ಚಿಗುರುನ ಕರಿಯ ಚೆವುದ ದಂಡ್,ಪೆರ್ ಮೂಂಡಿ ಚೆವುಲೆಡ್ ದಂಡು ತೊರಡು ಮೂಡುಂಡು.ಕಾಟ್ ಚೆವುದ ಕಂಡೆಡ್ ಬೂರು ಪಿದಾಯಿ ಉದ್ದ ಬತ್ತುಂಡು.ನಟ್ಟಿ ಪಾಡುದುನ ನಟ್ಟಿಡ್ ತೆಕ್ಕರೆ ಮುಡಿ ಮೂಡುಂಡು.ಪದ್ಪೆ ಸಾಲ್ ದಾನೆ ಪೊರ್ಲು.ತೌತೆ ಸಾಲಡ್ ತೌತೆ ತೊಜುಂಡು.ಲತ್ತಂಡೆ ಸಾಲುಡು ಲತ್ತಂಡೆದ ಜಲ್ಲಿ ಸಾಲ್,ನುರ್ಗೆ ಸಪ್ಪು ಚಿಗುರು ತೊಜುಂಡು.ಪೀರೆ,ಬೆಂಡೆಕಾಯಿ,ಸುರೆ ಕಾಯಿ ನಟ್ಟಿಲು ಅಪಿನ ಪೊರ್ತು.
ತಜಂಕುದ ರಾಶಿ ಪಚ್ಚೆ ತೊಜುಂಡು.ಕಟ್ಟ ಪುಣಿಯ ಬರಿಟ್ಟ್ ತಿಮರೆ ಲಕ್ಕುಂಡು.ಸೊಣಡ್ ತೂಲೆ ತುಳುವೆರೆ ಮಣ್ಣುಡು ಸೋಣ ಶನಿವಾರ ಉನ್ಯರ ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಡ್ ಅಟ್ಟಣೆ ಅಪುಂಡು.
ದಾದ ಉಂದು ಸೋಣ ಶನಿವಾರ ಉನ್ಪುನ??
ನೆತ್ತ ಕ್ರಮ ದಾದ???
ನಮ ನೆತ್ತ ವಿಚಾರ ತೆರಿಯೊನೊಡು.ಸೋಣ ಶನಿವಾರ ಉನ್ಪುನ ತುಳುನಾಡುದ ಉದ್ದಗಲಾಗೂ ಉಪ್ಪುನ ಒಂತೆ ಡೌಟ್ ತೊಜುಂಡು.ಅಂಡ ತೆಂಕಾಯಿಡ್ ಈ ಕ್ರಮ ಇತ್ತೆಲಾ ಉಂಡು.ಬಡಕಾಯಿಡ್ ದೀಪೊಲಿ ಪರ್ಬದ ಪೊರ್ತುಡು ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆದಲ್ಲ್ ಮನ್ಪುವೆರ್ ಪಂಡುದ್ ಪನ್ಪುನ ಕೆಂದೆ.ಅಂಡ ಅವು ಸೋಣ ಶನಿವಾರ ಉನ್ಪುನ ಕ್ರಮ ಅತ್ತ್.ಮುಡಿಪು ಸುದ್ದ.ಅಂಡ ತೆಂಕಾಯಿಡ್ ದೈವೊಲೆನ ಕಾಲಾದಿದಪಗನೆ ಮುಡಿಪು ಶುದ್ದ.ಹರ್ಸಯ~ಮಣೆ ಪೂಜೆ ಮುಡಿಪುಗ್ ದುಡ್ಡು ಪಾಡುನ ಕ್ರಮ ಮಾತ.ಅಟಿದ ಭಂಗ ಪೊದು ಸೋಣ ಒಂತೆ ಅನುಕೂಲ ಅಪಿನ ಪೊರ್ತು.ಕೈಟ್ ಒಂತೆ ದುಡ್ಡು ಪರಪುನ ಕಾಲ.ತುಳುವ ಮಣ್ಣು ಪರ್ಬಲೆನ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲ್. ತಿಂಗೊಳುರ್ದ್ ತಿಂಗೊಳುಗ್ ಗೌಜಿ ಸಮ್ಮನನೆ ನಮಕ್ ತೊಜುನ.ತಿಂಗೊಳು ತಿಂಗೊಳುಗ್ ತೊಜುನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೌಜಿ ಗಮ್ಮತುಲು ಹೆಚ್ಚಾದ್ ಕೊರಿ ಮಾಸದ ಸಮ್ಮನಡು ತೂಯಂಡ ಸೋಣ ಶನಿವಾರ ಬೊಕ್ಕ ಕೆಲವೊಂಜಿ ದೇವ ಕಾರ್ಯಲು ತರಕಾರಿ ವನಸುದ ಸಮ್ಮನಡ್ ಮುಗಿಪುವ.
ಸೊಣ ಶನಿವಾರ ವಾ ವಿಚಾರಗೂ ಉನ್ಪೆರ್ ಪಂಡುದ್ ತುಳುವ ಮಣ್ಣುಡ್ ಪುಟ್ಟಿನ ಹೆಚ್ಚಿನಕ್ಲೆಗ್ ತೆರಿದಿಪ್ಪು.ಈ ಒಂಜಿ ದಿನ ಮಾತ್ರ ತುಳುವೆರೆ ಕುಲ ದೇವೆರ್ ಪಂಡುದ್ ನಂಬೊಂದು ಬೈದುನ ತಿರುಪತಿ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ದೇವೆರೆನ ಭಕ್ತಿಗ್ ಮೀಸಲು.
ಪಿರಾಕುರ್ದೆ ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲ್ ಈ ಮಣ್ಣುಡು ದೈವೊಲೆನ್ ನಂಬೊಂದು ದೈವರಾಧನೆ ಮಲ್ತೊಂದು ಬತ್ತಿತ್ತೆರುಂಡಲಾ ತುಳುವ ಮಣ್ಣುಗ್ ಅವ್ಬೊಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ದೇವರಾಧನೆ ಬನ್ನಗ ದೇವ ಕಾರ್ಯಡ್ ವೈಷ್ಣವ ಪಂಥದ ವೆಂಕಟರಮಣನು ಕುಲ ದೇವೆರ್ ಪಂಡುದ್ ತಿರುಪತಿದ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನ್ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ತೆರ್.
ಬಾರಿ ಶುದ್ದಚಾರಡು ವೈಷ್ಣವ ಪಂಥದಕ್ಲ್ ಪನ್ಪಿನ ದಾಸಯ್ಯೆರುನ ಮೂಲಕವಾದ್ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನ್ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ತಿನ ತುಳುವೆರ್ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನ ಕಥೆಟ್ ಬರ್ಪಿಲೆಕನೆ ತನ್ನ ಮದ್ಮೆಗ್ ತಿಮ್ಮಪ್ಪೆ ಕುಬೇರಡ ಮಲ್ತಿನ ಸಾಲನ್ ಬೂಟರವಂದೆ ನನಲಾ ಸಾಲೊಡೆ ಉಲ್ಲೆರುಗೆ ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆಡ್,ಅಯಿನ್ ತಿರವುನ ಸಲುವಾದ್ ಅರೆನ ಪುದರುಡ್ ತುಳುನಾಡುದ ತುಳುವೆರೆಗ್ ಬೊಕ್ಕ ತಿರುಪತಿಗ್ ಪೊಪುನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಲು(ಸಂವಾಹಕೆರ್) ಅದಿತ್ತುನ ದಾಸಯ್ಯೆರೆಡನೆ ಪ್ರತಿ ಕೂಡು ಕುಟುಂಬದ ಇಲ್ಲಡ್ ಮುಡಿಪು ಕಟ್ಟಯೆರ್.ಪಿರಾಕುಡು ಈ ಮುಡಿಪು ಮಣ್ಣುದ ಮಲ್ಲ ಕಡ್ಯಡ್ ಪಾಡುದ್ ದೈವೊಲೆ ಚಾವಡಿಡ್ ಒಂಜಿ ಮೂಡ್ಯೆಡ್ ಮಿತ್ತ್ ಇತ್ತುನಿಗೆ.ನನ ಕೆಲವು ಒಕ್ಕೆಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಇಲ್ಲಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಪಿದಾಯಿ ಅಲೆಮಾರಿ ಅದ್ ಇತ್ತಿನಕ್ಲೆಡ ಪಂಡ ಕಿನ್ಯ ಕುಟುಂಬಡ್ ಮಲ್ಲ ಮುಡಿಪು ಇಜ್ಜಂದೆ ಮಲ್ಲ ಗಂಟ್ ಬೆದುರದ ವೊಂಟೆ,ಕಂಚಿದ ಕಿನ್ಯ ಕರಡಿಗೆಡ್,ಪಿತ್ತಾಳೆದ,ಚೆಂಬುದ ಡಬ್ಬಿಡು, ಪೂರ ಪಾಡುದ್ ಬೂರುದ ಬುಟ್ಟಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಡ್ ಪಾಡುದ್ ಅಟ್ಟೊಡ್ ದೀಪೆದೆರ್.ಪಂಡ ತುಳುನಾಡುದ ಪ್ರತಿಯೊರಿಲಾ ಮುಡಿಪುಗ್ ದುಡ್ಡ್ ಪಾಡೆದುರ್ ಪನ್ಪುನ ನಮಕ್ ತೊಜುಂಡು.(ಅಂಚನೆ ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ಮುಡಿಪುರ್ದೆ ಕಾಸ್ ಲಕ್ಕದುನೆನ್ ನಮ ಕೆಂದ.ತುಳುನಾಡು ಅಹ ಪೊರ್ತು ಬಡಪತ್ತುದ ಪೊರ್ತು,ಕೂಡು ಕುಟುಂಬಡ್ ಬೆಂದುದ್ ಒಕ್ಕೆಲುದಾಯಗ್ ಗೇಣಿ ಕೊರುದೆ,ತನಕ್ ಬಂಜಿಗ್ ಇಜ್ಜಂದೆ ಜೀವನ ದೆತ್ತಿನಕ್ಲೆ ಜಾಸ್ತಿ.ಅದಗ ರೋಗ ರುಜಿನ ಬತ್ತುಂಡ ಕಾಸ್ ಅವಶ್ಯಕತೆಗ್(ಅದಾಗದ ಪೊರ್ತುಡು ಅನುಕೂಲದಾಯೆ ಕುಟುಂಬಡ್ ಇತ್ತೆಂಡ ಅಯೆ ಬತ್ತುದ್ ಬಂಗಾರ್ ಬೊಳ್ಳಿಲಾ ಪಾಡೆದೆರುಗೆ) ಬೊಡಾದ್ ದೇವೆರೆಡ ನಟ್ಟೊಂದು ನೆರ್ದ್ ಕಾಸ್ ದೆತ್ತುದುಲಾ ಇಪ್ಪೆರಲಾ ಯಾವು,ನನ ಕೆಲವೆರ್ ಗಂಗಸರದ ಮರ್ಲ್ ಗು ದೆತ್ತುದ್ ಇಪ್ಪರಲಾ ಯಾವು.ಈ ಕಾರಣಗಾತ್ರ ಕಟ್ಟು ನಿಟ್ಟುದ ಕ್ರಮ ಮಲ್ತಿಪ್ಪೊಡು ಪಿರಾಕುದ ಹಿರಿಯೆರ್. ಪಂಡ ಮುಡಿಪುನು ವರ್ಷಗೊರನೆ ಬಿಚ್ಚವುನ,ಅವುಲಾ ದಾಸಯ್ಯೆರ್ ಬುಡುಂಡ ಇಲ್ಲದ ಯೆರ್ಲಾ ಬಿಚ್ಚವರ ಇಜ್ಜಿ ಪಂಡುದ್. )
ನೆನ್ನ್ ಮುಟ್ಟುನ,ಬಿಚ್ಚವುನ ಅಧಿಕಾರ ನಮಕಿಜ್ಜಿ. ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆರ್ದ್ ಇಂಚಿಗ್ ಕಟ್ಟ್ ಪ್ರಕಾರವಾದ್ ಪಂಡೊಂದು ಬತ್ತಿಂಚಿನ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನ ಮುಟ್ಟದ ಭಕ್ತೆರ್ ಪನ್ಪಿ ದಾಸಯ್ಯೆರೆಗ್ ಮಾತ್ರ ಪನ್ಪಿ ನಂಬಿಕೆ ಇತ್ತೆಲಾ ಉಂಡು ಅಂಡ ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ಇತ್ತೆ ಭಟ್ರುಲಾ ಬಿಚ್ಚವೆರ್.ಅಂಡ ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಹಿರಿಯಾಯಗ್ ಮುಡಿಪುದ ಕಾಸ್ ದೆತ್ತ್ ದೀಪುನ ಅಧಿಕಾರ ಸೊಣ ಶನಿವಾರದನಿ ಮಾತ್ರ.ಅಂಡ ಮುಡಿಪುನು ಬಿಚ್ಚವುನ ದಿನ ಯೆಪ ಪಂಡ,ಅವು ವರ್ಷೊಗೊರ ಮಣೆಪೂಜೆ ಇಜಿಂಡ ಹರ್ಸಯ ಅನಗ ಮಾತ್ರ ಬಿಚ್ಚವುನ.ನನ ನೆತ್ತ ಕ್ರಮ(ಸೊಣ ಶನಿವಾರದ) ಪನ್ಪುನ್ ಪಂಡ, ಅಹ ಸೊಣಡ್ ಬರ್ಪಿನ ಶನಿವಾರದನಿ ಇಲ್ಲದ ಮಾತೆರ್ಲಾ ಕಾಂಡೆರ್ದೆ ಪೂರ ವ್ರತಟ್ಟ್ ಕುಲ್ಲುವೆರ್.ಪೊಂಜೊನಕ್ಲ್ ನೆಲಕ್ಕ್ ಚಾವಡಿಗ್ ಅಂಬಿ ಎರೆಪುವೆರ್.
ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಾತೆರ್ಲಾ ಮೀದ್ ಬರ್ಪೆರ್,ಇಲ್ಲದ ಮುಖ್ಯ ಯಾಜಮಾನ್ಯೆ ಇಲ್ಲದ ತಾರೆರ್ದ್ ಒಂಜಿ ಬೊಂಡ ದೆತ್ತುದ್ ಅಯಿನ್ ಪುಣ್ಯನೀರು ಮಲ್ಪುವೆರ್(ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ಮುಟ್ಟಡ್ ಒಲಾಂಡಲಾ ಇತ್ತಿ ವೆಂಕಟರಾಮಣ ದೇವಸ್ಥಾನರ್ದ್ ಪುಣ್ಯನೀರು ಕೊನಪೆರ್)ಇಲ್ಲ್ ಇಡೀ ಪುಣ್ಯನೀರು ಚೆಡಿತುದ್, ಶುದ್ದ ಮಲ್ತುದ್,ಇಲ್ಲುಗ್ ಇಡೀ ದೂಪ ಪತ್ತುವೆರ್.ಇಲ್ಲದ ಯಾಜಮಾನ್ಯೆ ದೇವೆರೆ ಮಣೆತ್ತ ಎದುರು ತಿರ್ತ್ ಒಂಜಿ ಮಣೆ ದೀದ್ ಅಯಿಟ್ ಒಂಜಿ ದೀಪ ಪೊತ್ತದ್ ಒಂಜಿ ಕೊಡಿ ಇರೆ ದೀಪೆರ್.ಅಂಚನೆ ಒಂಜಿ ಇರೆಟ್ ಗಂಧ ಅರೆತುದ್ ಕೊನತ್ ದೀಪೆರ್.ಇಲ್ಲದ ಮಾತೆರ್ಲಾ ಒಟ್ಟುಗ್ ಉಂತುದ್ ಯಾಜಮಾನ್ಯೆ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆರ್ದಿಂಚಿ ಕುಲ ದೇವೆರುಂದು ನಂಬುದಿನ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ದೇವೆರೆಗ್ ಕೈ ಮುಗಿದ್ ಪಿರಾತನೆ ಮಲ್ತೊಂದು_ ಮಣೆಟ್ ದೀಡಿನ ಕೊಡಿ ಇರೆಕ್ಕ್ ತರೆ ವೊರೆಕುದ್ ಪರಕೆ ಪಾಡುವೆರ್.ಅಂಚನೆ ಕುಟುಂಬದ ಮಾತ ಜನಕ್ಲ್ ಪಾಡುವೆರ್.ಬರಂದಿನಕ್ಲೆನ,ಬರಿಯರವಂದಿನಕ್ಲೆನ ಪುದರ್ ಪಂಡುದ್ ಅಕ್ಲೆನ ಲೆಕ್ಕೊಡುಲಾ ಪಾಡುವೆರ್.ಕೈ ಮುಗಿದ್ ಅಡ್ಡ ಬೂರುದು ಅಲ್ಪನೆ ಇತ್ತಿನ ಗಂಧ ಪಾಡೊನುವೆರ್.ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಮುಟ್ಟ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯೆರ್ ಬತ್ತುದ್ ಪರಕೆ ಪಾಡೊಲಿ ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಮ. ಮಧ್ಯಾಹ್ನಗ್ ಇಲ್ಲದ ಯಾಜಮಾನ್ಯೆ ಅಯಿನ್(ವೊಟ್ಟಾಯಿನ ದುಡ್ಡುನು) ಒಂಜಿ ಕರಡಿಗೆಡ್ ಪಾಡುದ್ ಮಿತ್ತ ಜಾಗುಡ್ ಪಂಡ ದುಂಬು ಅಟ್ಟೊಡ್ ಪಿಟಾರಿದ ಉಲಾಯಿ,ಇತ್ತೆ ದೇವೆರ್ನ ಸ್ಟಾಂಡುಡ್ ಮಿತ್ತ್ ಕಟ್ಟುದ್ ದೀಪೆರ್.(ಅಯಿನ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಾಲಾದಿದ ಪೊರ್ತುಡೆ ದಾಸಯ್ಯರ್ ಬತ್ತುದ್ ಕುಟುಂಬದ ಮುಡಿಪು ಬಿಚ್ಚದ್ ಪಾಡುನಿ.ಕೆಲವೆರ್ ಕಾಲಾದಿದ ಪೊರ್ತುಡು ಕುಟುಂಬದ ಇಲ್ಲಗ್ ಪತೊ ಪೊದು ಪಾಡುವೆರ್)ಉಂದು ಪೂರ ಅಯಿ ಬೊಕ್ಕ ವನಸ್ ದ ಅಟ್ಟಣೆ.ಉಪ್ಪು,ತಿಮರೆದ ಚಟ್ನಿ,ಪದ್ಪೆ ಕರಿಯ ಚೆವುದ ದಂಡುದ ಸಾಂಬರ್,ಲತ್ತ್ ತೆಕ್ಕರೆದ ಚಲ್ಲಿ,ಲತ್ತಂಡೆ ಪಲ್ಯ,ಕಾಟ್ ಚೆವುದ ಬೂರುದ ಪುಲಿಮುಂಚಿ, ಪೀರೆ,ಬೆಂಡೆಕಾಯಿದ,ಮನೊಲಿದ ಪಲ್ಯೊಲ್ ಈ ರೀತಿದ ಪೊರ್ಲುದ ಕಜಿಪುಲು.ಕೆಲವೆರ್ ಪಾಯಸಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್,
ಮಾತೆರ್ಲಾ ಒಟ್ಟು ಕುಲ್ಲುದ್ ಇಲ್ಲದ ಪೊಂಜೊನಕ್ಲ್ ಬಳಸೊಡು.ಸೋಣ ಶನಿವಾರ ಉನ್ಯರ ಐನ್ ಬಗೆತ್ತ ಕಜಿವು ಅವೊಡು ಪನ್ಪೆರ್.ಅಯಿಟ್ಲಾ ತಿಮಾರೆದ ಚಟ್ನಿ ಮಾತ್ರ ಉಪ್ಪೊಡೆ ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಮ.ಸೋಣ ಶನಿವಾರಡು ಪಾಸ ಬತ್ತುಂಡ ಸೋಣ ಶನಿವಾರ ಉನ್ಯರ ಅಪುಜಿ.ಬುಕ್ಕೊಂಜಿ ಶನಿವಾರ ಪಂಡ ಪಾಸ ತಪ್ಪದು ಉನ್ಪುನಿ.
ಬದಲಾಯಿನ ಕಾಲಘಟ್ಟಡ್ ಪೂರ ಬದಲಾವೊಂದು ಬತ್ತಿಲೆಕನೆ ಇನಿ ಸೋಣ ಶನಿವಾರಡುಲಾ ಒರಿದಿನ ಹಳ್ಳಿಡ್ ತಿಕುನ ತಿಮರೆದ ಚಟ್ನಿಲಾ ಚೆವುದ ದಂಡುಲಾ.ದುಂಬುದ ಕ್ರಮಕುಲ್ ಮಾಜೊಂದು ಬೈದುಂಡು.
ಒರಿನ ನಮ ಮಾತ ಪಿದಾಯಿರ್ದ್ ತರಕಾರಿ ಕೊನಪ.ಶುದ್ದ ಹಳ್ಳಿಡ್ ಅಪಿನ ನಟ್ಟಿಕಾಯಿಲೆನ್ ತಿನ್ಪುನ ಅವಕಾಶ ಬಾರಿ ಕಮ್ಮಿ.
ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ ಸೋಣ ಶನಿವಾರ ಉನ್ಪುನವೆ ಉಂತುದ್ ಪೊತುಂಡು.ಇನಿ ತುಳುನಾಡುಡ್ ಗಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲಿಡ್ ಚೌತಿ,ಅಷ್ಟೆಮಿ ಪೂರ ಬಾರಿ ಗೌಜಿ ಅಪುನೆರ್ದವರ,ಇಂಚಿನ ತುಳುವೆರೆ ಕಿನ್ಯ ಕಿನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅತ್ ಜೋರು ತೊಜುಜಿ.
ಇಂಚಿನ ತುಳುನಾಡುದ ಕಿನ್ಯ ಕಿನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಲು ಒರಿಂಡನೆ ತುಳುನಾಡುದ ಸಂಸ್ಕ್ರುತಿ ಒರಿವು ಅತೆ...?
